Zwolle

Er bestaat een groep kinderen, die een gedragsstoornis hebben. Er kan bijvoorbeeld sprake zijn van ADHD, stoornissen in het autistisch spectrum, Asperger, concentratiestoornissen of oppositionele gedragsstoornissen, al dan niet gecombineerd met problemen thuis. Vaak komen dit soort problemen al in een vroeg stadium tot uiting en krijgen deze kinderen op school veel extra begeleiding zonder dat dit tot betere resultaten leidt. Meer dan eens moeten deze leerlingen de school voortijdig verlaten en komen ze terecht in een schooltype onder hun niveau.

Het zijn kinderen die vaak wel de capaciteiten hebben om goed te leren, maar door de gedragsstoornis bepaald gedrag vertonen waardoor zij het niet redden op het regulier onderwijs. In het regulier onderwijs lopen zij vast, omdat zij zich niet kunnen handhaven in grote groepen kinderen. Deze kinderen doorlopen het basisonderwijs, maar op het moment dat zij naar het middelbaar onderwijs doorstromen vallen ze uit. Dit gebeurd vaak in de derde klas, op het moment dat ze gaan puberen en het opvalt dat ze eenlingen zijn. Ze worden daarnaast vaak gepest, wat kinderen in deze specifieke situatie niet helpt.

Vaak stromen ze door naar het speciaal onderwijs. In het speciaal onderwijs komen deze kinderen vaak terecht in de school voor moeilijk opvoedbare kinderen (zmok-school). Daar komen ze in een groep met kinderen met andere ernstige gedragsproblemen. En de ene groep werkt dan als een rode lap op een stier op de andere, waardoor de autisten niet meer zijn te handhaven. Zij belanden dan thuis. Soms voor korte tijd, wachtend op een plek op een andere school, soms voor jaren.

Omdat deze problemen werden onderkent in Amsterdam is er een aantal jaar geleden een speciale lesgroep op het Altra College in Amsterdam opgericht, in navolging van de Pleysierschool in Den Haag. Dit zijn havo en vwo scholen voor het speciaal onderwijs. Het is bedoeld voor leerlingen die wat aanleg betreft best een havo/ vwo opleiding zouden kunnen volgen, maar die moeite hebben zich op school te handhaven door een combinatie van gedrags- en psychiatrische problemen.
Alleen door extra zorg te besteden aan de leerling en diens specifieke problemen kunnen de schoolprestaties verbeteren. De leerlingen worden op het Altra College niet alleen met de leerstof geholpen, maar ook in het leren omgaan met hun gedragsproblemen en met elkaar. Op een aantal plekken bieden zij onderwijs in samenwerking met anderen, zoals instellingen voor jeugdhulpverlening en jeugdpsychiatrie.

Een van de sterke kanten van het Altra College is dat er gewerkt wordt in kleine groepen, waardoor veel individuele aandacht aan de leerlingen kan worden gegeven. Ook de lesgroep voor havo/ vwo leerlingen heeft een dergelijke kleinschalige opzet. Een groep zal maximaal negen leerlingen tellen, de lessen duren maximaal 50 minuten en niet de leerlingen, maar de leraren wisselen van lokaal. Deze speciale lesgroep is een gezamenlijk initiatief van het REC BovenAmstel, het voortgezet onderwijs in Amsterdam en de gemeente Amsterdam.

Op dit moment zijn er maar acht locaties in Nederland waar aangepast onderwijs wordt geboden aan leerlingen met autisme op het niveau van havo/vwo. Wie hiervoor in aanmerking wil komen moet verhuizen of lange reistijden voor lief nemen. De scholen die gespecialiseerd zijn in autisme zitten ‘tot aan de nok toe vol’ en kampen met lange wachtlijsten. Het Altra College krijgt aanvragen uit het gehele land, maar kan alleen kinderen uit de regio opvangen. Zij moeten daardoor veel ouders van kinderen teleurstellen.

De SP vindt het zorgelijk dat er kinderen tussen het wal en schip dreigen te vallen, omdat ze niet op de juiste manier onderwijs kunnen krijgen. Het is helemaal onwenselijk dat dergelijke kinderen voor korte dan wel langere tijd thuis komen te zitten. De SP is van mening dat Zwolle zou moeten onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om een dergelijke school of lesgroep in het leven te roepen. Er kan gedacht worden aan het samenstellen van een lesgroep vanuit het speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs in Zwolle. Een andere gedachte is om binnen het bestaande voortgezet onderwijs zorgklassen te stimuleren door bijvoorbeeld het geven van subsidie. Een dergelijke klas of groep kan dan eveneens een regionale functie vervullen.

Zwolle wil zich graag ontwikkelen als onderwijsstad voor de hele regio, op alle onderwijsniveaus. De meerjarige doelstelling van de gemeente is om het lokaal onderwijs in te richten dat alle jongeren in Zwolle een goede economische en sociale startpositie bereiken, die aansluit bij hun persoonlijke talenten. In het kader van deze doelstelling is het goed om het bovengenoemde probleem zo spoedig mogelijk op te lossen.

Dit alles brengt ons tot de volgende vragen aan het college over het speciaal onderwijs op havo en vwo niveau:
1. Bent u bekend met deze groep leerlingen die tussen wal en schip (dreigen te) belanden?
2. Bent u met de SP van mening dat het niet wenselijk is dat deze kinderen (langdurig) thuis zitten, omdat zij op verschillende scholen niet te handhaven zijn?
3. Bent u bereid te inventariseren om hoeveel kinderen in Zwolle (en omgeving) om deze reden niet naar school gaan?
4. Bent u bereid om met het speciaal onderwijs en het voortgezet onderwijs in Zwolle om tafel te gaan, om te onderzoeken welke mogelijkheden er in Zwolle bestaan om een dergelijk lesgroep (of zorgklassen) zo spoedig mogelijk in het leven te roepen?

Wij verzoeken u om deze vragen zo spoedig mogelijk te beantwoorden.

Met vriendelijke groet,
Namens de SP-fractie,
Tjitske Siderius

Mededelingen aan de Raad 2007
Beantwoording van gestelde vragen:

Alvorens wij ingaan op bovengenoemde vragen, melden wij u vast dat er in Zwolle en omgeving op dit moment al verschillende initiatieven en pilots lopen die invulling geven aan de behoefte aan speciaal onderwijs op havo en vwo niveau. Het Ichthus College in Kampen is vorig jaar september gestart met een pilot om leerlingen met een Cluster IV stoornis én een havo/vwo niveau de mogelijkheid te bieden om een diploma te halen op hun eigen niveau. Het uitgangspunt hierbij is dat zoveel mogelijk moet worden voorkomen dat cognitief begaafde leerlingen afstromen naar lagere niveaus vanwege niet-cognitieve beperkingen. Het Interzuilair Samenwerkingsverband VO/SVO IJssel-Vecht en het Ichthus College faciliteren hiertoe de opzet van een zorggroep op het Ichthus College. Daarnaast heeft het Interzuilair samenwerkingsverband het initiatief genomen en budget vrij gemaakt, voor schooljaar 2007/2008 € 100.000, voor realisatie van soortgelijke pilots in Zwolle .
Vanuit het Interzuilaire samenwerkingsverband en Ambelt onderwijs zijn initiatieven genomen om ook binnen de reformatorische en gereformeerde scholen faciltieiten voor de bedoelde doelgroep te realiseren.

Het Interzuilair samenwerkingsverband en Ambelt onderwijs participeren samen in de stuurgroep Voortijdig Schoolverlaten, waarin ook de provincie Overijssel, bureau Jeugdzorg, de GGD en de beide ROC’s zitting hebben. De stuurgroep VSV heeft de opdracht om voortijdig schoolverlaten in Zwolle en de regio zoveel mogelijk te voorkomen. Het realiseren van een sluitende zorgstructuur, waarbinnen voor iedere leerplichtige leerling een opleidingstraject met adequate ondersteuning voorhanden is, vormt hiervoor een belangrijke basis. De samenwerking tussen de zorgstrucuur in het voortgezet onderwijs en de gemeente Zwolle in de Rebound voorziening is hier een direkte uitwering van.

Ad 1.
Wij zijn bekend met de problematiek van leerlingen die wel de capaciteiten hebben om goed te leren, maar door de gedragsstoornis bepaald gedrag vertonen, waardoor zij het niet redden op het regulier onderwijs.

Ad. 2
Wij zijn met de SP van mening dat het niet wenselijk is dat deze kinderen (langdurig) thuis zitten, omdat zij op verschillende scholen niet te handhaven zijn. Wij vinden het eveneens belangrijk dat alle jongeren de kans krijgen om de talenten die zij hebben op een goede manier te gebruiken, zowel ten behoeve van hun eigen ontwikkeling als voor de samenleving. En dat zij het onderwijs kunnen volgen dat bij hen past en hen daarmee in staat stelt een goede economische en sociale startpositie te bereiken. Tevens dient zoveel mogelijk te worden voorkomen dat cognitief begaafde leerlingen afstromen naar lagere niveaus vanwege niet-cognitieve beperkingen.
Met de uitvoering van de startnotitie integrale leerlingenzorg voortgezet onderwijs, die integraal onderdeel uitmaakt van het plan van aanpak voortijdig schoolverlaten, Binnenboord, proberen wij deze ambitie/doelstelling in nauwe samenwerking met de stuurgroep VSV concreet inhoud te geven.

Ad. 3
Ja, zoals nu bij ons bekend is, zitten er geen kinderen thuis. Het kan wel voorkomen dat kinderen nog niet het juiste onderwijs krijgen dat past bij hun intelligentie niveau.

Ad. 4
Zoals wij voorafgaand aan het beantwoorden van de vragen reeds hebben aangegeven, lopen er op dit moment al verschillende initiatieven en pilots voor leerlingen met een Cluster IV stoornis én een havo/vwo niveau. De aanpak van de zorggroep op het Ichthus College komt sterk overeen met de beschrijving van de speciale lesgroep op het Altra College in Amsterdam.
De door het interzuilaire samenwerkingsverband, Ambelt onderwijs en de ouderorgansisaties ingerichte werkgroep, zal worden gevraagd rapport aan de stuurgroep VSV uit te brengen met betrekking tot de verdere uitwerking van de pilot op naar verwachting drie Zwolse scholen. De pilot dient vanaf 1 augustus 2007 te worden gerealiseerd.

Burgemeester en Wethouders van Zwolle.