Zwolle

Vandaag debateert de gemeenteraad over de begroting 2010. Ook Zwolle ontkomt niet aan de crisis. De woningbouw stagneert, de werkloosheid groeit en het aantal mensen met problemen stijgt. Bovendien draagt het rijk minder bij en moeten we miljoenen bezuinigen om de begroting kloppend te maken. We staan voor een moeilijke opgave. De SP wil vandaag aangeven waar onze prioriteiten liggen als het gaat om het bestrijden van de crisis én om ervoor te zorgen dat we een sociale stad kunnen behouden.

Hieronder vindt u de bijdrage van de SP-fractie

Voorzitter, college, raadsleden en overige aanwezigen,

De crisis heeft ons geleerd dat de knop om moet. De vrije markt heeft niet de zegeningen gebracht die liberalen ervan verwachten. De tijd van het grote graaien en ongelimiteerd liberaliseren is voorbij. Na twee decennia van sociale afbraak wordt het mensen duidelijk dat we terug moeten naar een menselijkere en socialere maatschappij. Een samenleving kan niet draaien op mensen die alleen maar geïnteresseerd zijn in hun eigen geluk en hun eigen belang. De optelsom van eigen belangen levert geen gezamenlijk belang. Niet in een gezin, niet in een straat of buurt, niet op het werk en in het bedrijf, niet in onze stad.

Ook Zwolle ontkomt niet aan de crisis. De woningbouw stagneert, de werkloosheid groeit en het aantal mensen met problemen stijgt. Bovendien draagt het rijk minder bij en moeten we miljoenen bezuinigen om de begroting kloppend te maken. We staan voor een moeilijke opgave. De SP wil vandaag aangeven waar onze prioriteiten liggen als het gaat om het bestrijden van de crisis én om ervoor te zorgen dat we een sociale stad kunnen behouden.

Woningbouw
Iedereen heeft recht op een kwalitatief goede en betaalbare woning. Voor veel Zwollenaren is dat een wens. Bouwen en wonen is de afgelopen jaren overgelaten aan de markt. De markt dicteerde vooral middeldure en dure koopwoningen. Projecten als de Oude Mars, het Huis aan de Achtergracht, het Flevogebouw en het Noordereiland buitelden over elkaar heen. Dit terwijl de wachtlijst voor een sociale huurwoning ondertussen is opgelopen tot 26 maanden. En ondertussen haalt de gemeente haar afspraak over goedkope woningbouw niet. Voor ouderen is het nog kwalijker. Voor een aanleunwoning via Driezorg moet een oudere – zonder urgentie – vijf jaar wachten. Inmiddels blijken de dure prestigeprojecten lang niet zo gewild als gedacht. Villawoningen blijven onverkocht. De markt heeft – weer - gefaald.
Het is tijd voor een sociaal woonbeleid. In plaats van bouwen voor de markt wil de SP bouwen naar behoefte. Goed wonen moet betaalbaar zijn. Beter onderhoud en sociaal beheer levert voor de Zwolse wijken veel meer op dan bouwen voor winst en prestigeprojecten voor ontwikkelaars.

Plan van de arbeid
Banen en inkomens zijn niet meer veilig. In 2010 verwachten we 5200 werkzoekenden. Bijna twee keer zoveel als aan het begin van dit jaar. Het mobiliteitscentrum moet mensen zo snel mogelijk weer aan een baan helpen. Maar wat als er geen banen zijn? Bij het debat over de kredietcrisis heeft de SP al gevraagd om het creëren van banen. Deze crisis is volgens ons een kans op iets te doen aan de kaalslag die in de publieke sector heeft plaatsgevonden de afgelopen 20 jaar. We denken daarbij vooral aan het vele werk dat nu blijft liggen in buurten en wijken: dagelijks extra onderhoud van parkjes en pleinen, ondersteuning van vrijwilligers in buurt- en speeltuinwerk, jongerenwerk en conciërges op scholen. Er is in Zwolle zat werk. Dat wil zeggen: er is genoeg te doen in Zwolle.
Het antwoord van het college daarop was ronduit teleurstellend. In een kattebelletje kreeg de SP te verstaan: ‘Uitgangspunt hierbij is echter de situatie van de uitkeringgerechtigde in zijn streven om reguliere arbeid te verwerven en niet om de personeelstekorten in de publieke sector op te lossen.’ Enige positieve hieraan is dat het college in ieder geval onderkend dat er personeelstekorten zijn in de publieke sector.

Sociale cohesie in stand houden
Juist in crisistijd dienen de sociale verbanden te worden versterkt. Een belangrijke sleutel daarin zijn de wijk- en buurtcentra. Een wijkcentrum is er niet alleen om diensten te verlenen, maar juist om elkaar te ontmoeten. Netwerken te bouwen die ook de kans op werk vergroten. De SP ziet het wijkcentrum als een ontmoetingsplaats waar ook voorzieningen als kinderopvang, wijkagent en jongerenwerk onderdak vinden. Multifunctionaliteit is daarbij het sleutelwoord.

Voor veel wijkcentra is het lastig om het hoofd boven water te houden. Er is een chronisch tekort aan geld. De gemeentelijke subsidie is onvoldoende om tekorten aan te vullen. De beheerders van de wijkcentra lopen op hun tenen om de zaak goed draaiende te houden. Enkele wijkcentra kunnen een beroep doen op betaalde krachten. Voor het overige deel van de werkzaamheden probeert men wijkbewoners aan te trekken, die vrijwilligerswerk willen verrichten. Hier en daar wordt er voor de functie van beheerder nog gebruik gemaakt van de ID-regeling. Deze regeling loopt echter in 2010 af. Een vaste kracht in een wijkcentrum is van groot belang om de continuïteit te waarborgen. Een te grote afhankelijkheid van vrijwilligers kan deze continuïteit in gevaar brengen.

De SP wil vandaag de groei van het aantal werkzoekenden verbinden met de sociale cohesie. Duidelijk is dat de ID-regeling wordt afgebouwd per 1 januari 2010. Dit brengt grote risico’s mee voor de wijkcentra en de peuterspeelzalen. Wijkcentrum het Noorden raakt in grote problemen als hun wijkbeheerder niet meer haar werk kan doen. De SP stelt vandaag voor om de banen van de huidige ID-ers – die geen zicht hebben op regulier werk - om te zetten in een participatieplaats, zodat wijkcentra en andere organisaties niet onnodig in de problemen komen en geen financieel risico gaan lopen.

Toename schuldhulpverlening
Een heel ander probleem dat voorvloeit uit de crisis is de toename van de schuldhulpverlening. In de prognose gaat het college ervan uit dat er minder aanvragen zullen zijn naar schuldhulpverlening in 2010. Dat is in crisistijd een volstrekt onrealistische inschatting. Navraag bij de afdeling schuldhulpverlening leert dat er ondertussen een wachttijd is van 3 á 4 maanden. Voor de SP is dat in economisch moeilijk tijden onaanvaardbaar. De SP pleit ervoor dat mensen met schulden eerder worden geholpen en niet pas als mensen volledig aan de grond zitten. Omdat de beperkte bereikbaarheid van de schuldhulpverlening de SP ook al langere tijd een doorn in het oog is stelt de partij voor beide zaken te koppelen in een prestatieafspraak.

Als iemand dan eenmaal wel in een traject zit is de Zwolse schuldhulpverlening uitsluitend telefonisch bereikbaar tussen 9:00 en 10.00 op werkdagen. Dat is met een gemeente die haar dienstverlening op een hoger niveau wil brengen wel erg beperkt. Eerdere pleidooien van de SP om de tijden te verruimen en bijvoorbeeld ook contact per email toe te staan hebben tot nu toe geen raadsmeerderheid gekregen. De SP stelt voor om beide zaken te koppelen in een prestatieafspraak. Als de wachttijden nog verder oplopen, moet schuldhulpverlening haar bereikbaarheid vergroten. Voor elke maand wachttijd die erbij komt moet schuldhulpverlening twee uur telefonisch extra bereikbaar zijn. Bij een wachttijd van een half jaar moet die dienst ook per email bereikbaar worden. Eenvoudig en effectief!

En dan nog over het schuldenproject van Humanitas. Zij hebben een contract voor 3 jaar, waarin zij 135 deelnemers moeten helpen. De praktijk leert dat zij binnen één jaar tijd al meer dan 135 mensen heeft geholpen. Er is zelfs een wachtlijst ontstaan, omdat Humantas vanuit allerlei hoeken en gaten mensen krijgt aangemeld. 35 mensen die wachten op hulp, maar die hulp niet kunnen krijgen. Dit is niet alleen een probleem van Humanitas, maar van onze stad Zwolle. Het laat de zwakte zien van de afdeling schuldhulpverlening. En dit probleem zal alleen maar toenemen, omdat er bij de huidige cliënten nog nauwelijks sprake is van oorzaken vanwege de economische crisis. Wij vragen de Raad met klem aandacht hiervoor.

Integratie bevorderen
De SP wil aandacht vragen voor twee succesvolle projecten in Zwolle, die haar waarde in het verleden al hebben bewezen. Kamerama zorgt al bijna zeven jaar voor het maatjesproject tussen jonge vluchtelingen en nieuwkomers en Nederlandse studenten. Het project anderstaligen heeft vanwege het succes te maken met een stijging van het aantal cursisten. Beide projecten hebben een meerwaarde voor de deelnemers, vooral op het gebied van het aanleren van de Nederlandse taal, maar ook op het gebied van sociale contacten en Nederlandse gewoonten, tradities en cultuur. Vanwege miscommunicatie bij de gemeente dreigen beide projecten nu het veld te moeten ruimen.

Patrick Kouma
De SP wil aandacht vragen voor de situatie van Patrick Kouma. Acht jaar geleden is Patrick als vluchteling – uit Togo – in Nederland gekomen. Patrick heeft hard gewerkt aan zijn integratie, heeft de taal geleerd en doet vrijwilligerswerk. In januari 2009 kreeg Patrick het bericht dat hij in Nederland mocht blijven. Maar vier en een halve week later besloot de Raad van State alsnog dat Patrick terug moet naar Togo. Terwijl Patrick in Togo zijn leven niet zeker is. De SP vindt dat niet menselijk en humaan. Wij roepen alle politieke partijen op om zich aan te sluiten bij het initiatief en hun invloed te gebruiken om Patrick in Nederland te houden.

Tot slot
Voorzitter, de knop moet om. In plaats van liberaal en asociaal, moeten we naar menselijk en sociaal. Een samenleving kan niet draaien op mensen die alleen maar geïnteresseerd zijn in hun eigen geluk en hun eigen belang. De optelsom van eigen belangen levert geen gezamenlijk belang. Niet in een gezin, niet in een straat of buurt, niet op het werk en in het bedrijf, niet in onze stad.

Dank u wel namens de SP-fractie.

Tjitske Siderius